Giao thông còn nhiều bất cập: Hệ lụy của chính sách chưa tốt, quy hoạch chưa hợp lý

Giao thông thành phố còn nhiều bất cập là hệ lụy tổng hợp của nhiều yếu tố. Đó là một trong những đúc kết lớn nhất rút ra được từ hội thảo CODATU 13 vừa kết thúc cuối tuần qua tại TPHCM.

 Phải “xóa sổ” hình ảnh trái chiều

Theo nhận xét của chuyên gia Wendell Cox, Giám đốc Văn phòng tư vấn chính sách công mang chính tên ông: Các chuyên gia giao thông thường hay than phiền thành phố thiếu diện tích đường sá, xe cá nhân tăng quá nhanh tạo nên áp lực giao thông quá lớn…

Từ đó có khuynh hướng đưa ra những đề xuất mang tính giải pháp kỹ thuật như: chú trọng xây dựng hệ thống giao thông hiện đại sức chở lớn, giải tỏa chỉnh trang đô thị để mở rộng đường sá, hạn chế xe cá nhân… Vấn đề là rất nhiều giải pháp được đưa ra quá “đụng chạm”.

Chẳng hạn như ý tưởng hạn chế xe cá nhân được đề xuất từ nhiều năm qua lại đụng chạm đến lợi ích của một bộ phận dân cư TPHCM, đáng lưu ý đó là một bộ phận đông đảo, đồng thời nó cũng hoàn toàn không thích hợp với điều kiện hiện tại khi hệ thống giao thông công cộng vốn dĩ còn quá yếu kém.

Ví dụ khác là do chi phí đền bù giải tỏa quá cao nên việc mở rộng đường sá hầu như luôn gặp nhiều trắc trở, dây dưa đôi khi trở thành một “điệp vụ bất khả”. Chẳng hạn, chỉ riêng dự án mở rộng đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa đã cần 600 tỷ đồng phục vụ đền bù trong khi tổng chi phí là 800 tỷ, chiếm tỷ lệ 75%! Tương tự, dự án mở rộng đường Hoàng Hoa Thám – Vạn Kiếp tổng chi 176 tỷ đồng thì 155 tỷ là để giải phóng mặt bằng.

Giới chuyên gia kinh tế lại đưa ra nhận định: TPHCM còn thiếu rất nhiều thứ, từ nhà ở, văn phòng cao cấp cho đến nhà hàng, khách sạn và các tiện ích dịch vụ khác. Để giải quyết những cái thiếu này, các tòa nhà cao tầng liên tục được cho phép xây dựng trong khu trung tâm thời gian gần đây. Làm như vậy lợi thì có lợi, chỉ có điều chính nó lại làm tăng mật độ lưu thông, dẫn tới tình trạng ùn tắc giao thông sẽ ngày càng tồi tệ hơn.

Chuyên gia Wendell Cox đã khiến không ít người bất ngờ khi cho rằng cái thiếu của Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng là chính sách chứ không phải thiếu đất để phát triển đô thị. Bởi vì chính sách phát triển riêng khu trung tâm vô hình trung đã đẩy giá nhà đất lên cao, tập trung áp lực giao thông về đây, và rồi dễ gây nên ùn tắc.

Ông Wendell Cox nói rằng nếu phát triển hài hòa giữa vùng ven và vùng trung tâm, giữa quy hoạch dân cư và quy hoạch giao thông thì chính quyền sẽ tận dụng được ưu thế đất, phát huy được lợi ích đất rộng ở vùng ngoại thành. Nói cách khác, vấn đề là chính quyền phải biết phát triển đô thị vệ tinh một cách hợp lý, nếu không muốn tạo nên những tuyến giao thông mới, tạo thêm nhu cầu di chuyển mới không cần thiết.

<